Bu araştırma yumurta sarısı + süt tozu, yumurta sarısı + sodyum sitrat ve yumurta sarısı + sodyum sitrat + glikoz solüsyonları ile sulandırılarak buzdolabında 4ºC’de saklanan koç spermasının günlük motilitesini tayin etmek için yapılmıştır.

Araştırma materyali olarak, F. Ü. Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yetiştirilen 2-3 yaşlarında 6 koç kullanıldı. Her bir koçtan suni vajen yöntemiyle gün aşırı olmak üzere 1995 Ekim-Kasım aylarında 5’er ejakülat alındı. Her ejakülattan 0.2 ml sperma alınarak 3 ayrı tüpe konuldu. Usulüne uygun olarak ayrı ayrı yumurta sarısı + sodyum sitrat + glikoz, yumurta sarısı + sodyum sitrat ve yumurta sarısı + süt tozu sulandırıcısı ile sulandırıldı. Buzdolabına bırakılmadan önce motilite tayini yapıldı. Bundan sonra buzdolabında saklanan spermaların motilite tayini her 24 saatte bir olmak üzere 240. saate kadar devam edildi.

Koç spermalarını sulandırmada yumurta sarısı + sodyum sitrat + glikoz sulandırıcısının diğer sulandırıcılara göre daha ideal olduğu belirlendi. Kısa süreli saklamalarda yumurta sarısı + sodyum sitrat + glikoz, yumurta sarısı + süt tozu ve yumurta sarısı + sodyum sitrat sulandırıcıları ile sulandırılmış koç spermalarının sulandırıcılara göre sırasıyla 96. saatteki ortalama motilite değerleri % 49 ± 3.48, 30 ± 3.12 ve 31 ± 2.86 olarak bulunmuştur. Kısa süre saklanan koç spermasının 3. günden sonra tohumlamada kullanılmaması gerektiği sonucun varılmıştır.