Kronik hepatit B nedeniyle takip ve tedavi edilen 34 yaşında erkek hasta, halsizlik şikayeti ile kliniğimize başvurdu. Hastanın anamnezinden yaklaşık dört yıl önce HBV DNA 8.4x104 kopya/mL, ALT normal, HAI: 10, Fibrozis: 2 olduğu ve hastaya pegile interferon alfa 2a tedavisi başlandığı öğrenildi. Tedavinin 24. haftasında HBV DNA: 1.7x107 kopya/mL olması üzerine tedavisinin kesilerek entekavir 0.5 mg tablet tedavisi başlanıldığı öğrenildi. Yaklaşık üç yıldır bu tedaviyi alan hastanın yapılan kontrollerinde HBV DNA 3x10
7 kopya/mL olması üzerine ilaç duyarlılığı değerlendirildi.
HBV genotip/altgenotip tespiti, bilinen tüm primer/kompansatuvar NA direnci mutasyonları ve pol geni ile çakışan S geni (HBsAg proteini; 111.-227. aminoasitler arası) mutasyonları aynı anda analiz edildi. Bu amaçla HBV pol geni (ters transkriptaz; RT bölgesi, 80.-250. aminoasitler arası) viral popülasyon sekanslama tekniği ile dizilendi. Hasta serum örneğinden HBV DNA izole edildi ve çoğaltıldı (Anatolia Geneworks, Bosphore® Viral DNA Extraction Spin Kit ve Magnesia® 16 Magnetic Bead Extraction System, İstanbul, Türkiye). HBV pol geni amplifikasyonu (742 bp) için forward (F:5'-tcgtggtggacttctctcaatt-3') ve revers (R:5'-cgttgacagactttccaatcaat-3') primerler kullanıldı. PCR koşulları için 95°C'de 10 dakika ön denatürasyon, ardından 35 döngü 95°C'de 45 saniye, 60°C'de 45 saniye ve 72°C'de 45 saniye ısı/zaman döngüsü uygulandı. Tüm PCR ürünleri High Pure PCR Product Purification Kit (Roche Diagnostics, Almanya) ile saflaştırıldı. Dizileme protokolünde Phire Hot Start DNA polimeraz (Finnzymes Oy, Finlandiya) enzimi kullanıldı. Dizileme, BigDye Terminator v3.1 Cycle Sequencing Kit (Amersham Pharmacia Biotech Inc., ABD), 36 cm kapiller ve POP-7 TM polimer (Applied Biosystems Inc., ABD) kullanılarak üretici firmanın önerileri doğrultusunda ABI PRISM 3130 (Applied Biosystems Inc., ABD) platformunda gerçekleştirildi. Elde edilen diziler Geno2pheno Drug Resistance programında (Center of Advanced European Studies and Research, Almanya) analiz edildi. Karşılaştırma sonrasında HBV pol geni RT kangalında; 80., 84., 85., 91., 169., 173., 180., 181., 184., 191., 194., 202., 204., 214., 215., 233., 236-238. ve 250. aminoasit pozisyonları primer ilaç direnci ve kompansatuvar mutasyonlar yününden RT kangalı ile çakışan S gen bölgesinde; 121., 135., 137., 139.-149., 151-153., 155- 157., 161., 164., 172., 173., 175., 176., 182., 193-196. aminoasit pozisyonları mutasyonlar yönünden analiz edildi.
HBV genotip D/subgenotip D1 olarak tiplendirildi. Klinik önemde NA primer ilaç direnci mutasyonları; rtL180M, rtS202G, rtM204V ve kompansatuvar mutasyon; rtQ215L/P/Q/R saptandı. HBsAg proteininde sI195M mutasyonu tanımlandı.
Saptanan NA pirmer ilaç direnci mutasyonları lamivudin (180M+204V), telbivudin (204V) ve entekavir (202G+204V+180M) ilaç direnci olarak değerlendirildi ve hastanın entekavir tedavisi kesilerek tenofovire ile değiştirildi. Hasta bu tedaviyle yakın takip ile izlenmeye başlandı. Tenofovir tedavisinin birinci ayında HBV DNA 2000 IU/mL saptandı. Tedavinin 12. ve 24. haftasında HBV DNA negatifliği saptandı.