BNP, kardiyovaskuler bir hormon olup, kardiyak miyositlerde sentezlenir ve depolanırlar. Kardiyak hacim ya da basınç yüklemelerinde artan ventriküler duvar stresi proBNP’nin dolaşıma salınımına neden olur. Bu aşamadan sonra proBNP biyolojik olarak aktif cBNP ve inaktif NT-proBNP şeklinde ikiye ayrılır. Damar ve böbreklerde bulunan cBNP bağlayan reseptörler vazodilatasyon ve diüreze neden olur^1,7,8. cBNP dolaşımdan reseptörlere bağlanmasından sonra intraselüler degredasyon ile dolaşımdan temizlenir. NT-proBNP temel olarak renal ekskresyon ile temizlenmektedir. cBNP’nin yarılanma ömrü köpeklerde yaklaşık 90 saniyedir. NT-proBNP ise cBNP’ye göre daha stabil bir molekül olup yarılanma ömrü daha uzundur. Kanin NT-proBNP dahil natriüretik peptidlerin ölçülmesi de non-kardiyak respiratorik stresten kardiyak kaynaklı olanların ayrılmasına, kalp hastalığının şiddetinin değerlendirilmesine, konjestif kalp yetmezliğinin başlangıcının tahmin edilmesine, dilate kardiyomiyopati ve miksomatöz mitral kapak hasatlıklarında prognostik bilgilerin sağlanmasında ve tedavi kararının verilmesinde yardımcı olmaktadır^1,3-7.

Son zamanlarda gizli kalp yetmezliği bulunan hastalarda NT-proBNP tarama testlerinin de klinik kullanımı araştırılmakta olup, sol ventriküler sistolik fonksiyon bozukluğu olan köpeklerde %90 sensitiv ve %75 spesifik olduğu bulunurken, sadece ventriküler ektopli köpeklerde güvenilir olmadığı saptanmıştır. Bu nedenle NT-proBNP testi hasta sahiplerinin ekokaridyografi ya da holter kullanımı gibi testleri yaptırmak istemediği durumlarda tarama amacıyla da kullanılabilmektedir⁸.

İnsan hekimliğinde bu testlerin ölçümü için çeşitli cihaz ve kitler üretilip kullanılırken, veteriner hekimliğinde bu sınırlı sayıdadır. Bu durumda maliyetleri artırırken, kullanım zorlukları da yaratabilmektedir⁸. Planlanan bu çalışma ile insanlarda plazma troponin I ve NT-proBNP düzeylerinin saptanması amacıyla kullanılan immunoassay analizör cihazı ve rotatorik test kitleri köpeklerde ilk olarak denendi.

Köpeklerde fiziksel muayene yapıldı, hematolojik (tam kan sayımı), biyokimyasal (glukoz, üre, kreatinin, AST, ALT, ALP, GGT, kolesterol), troponin I / NT-proBNP düzeyleri belirlendi, radyografik (toraks latero-lateral ve ventro-dorsal grafisi), EKG ve ekokardiyografi kontrolleri gerçekleştirildi. Çalışmada troponin I / NT-proBNP düzeylerini belirlemek için beşeri amaçlı üretilmiş olan Immuno Assay rotatorik test kitleri ve cihazı (Samsung LABGEO IB10) kullanıldı. Ekokardiyografik incelemeler sağ parasternal uzun ve kısa eksen ile sol apikal 4 ve 5 odacık akustik pencerelerinden yapıldı. Bu uygulama için için SIUI 3000 doppler ultrasonografi cihazı ve 1.7-2.5 MHz kardiyak prob ile 2.0-5.0 MHz mikro-konveks prob kullanıldı.

Çalışma sonucunda elde edilen verilerin istatistiki değerlendirmeleri SPSS paket istatistik programı aracılığı ile tek yönlü varyans analiz yöntemiyle gruplar arası karşılaştırmalar ise post hoc Tukey testi ile gerçekleştirildi.

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 1: Sağlıklı ve kardiyak/kardiyak olmayan (respiratorik) dispneli köpeklerde saptanan elektrokardiyografik ve ekokardiyografik bulgular (n= 10)

Hematolojik ve biyokimyasal analiz sonuçları bakımından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görüldü. Kardiyak dispneli grupta sadece troponin-I düzeyinde bir artış olduğu görülürken bu değişikliklerin istatistiki olarak anlamlı olmadığı belirlendi (Tablo 2).

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 2: Sağlıklı ve kardiyak/kardiyak olmayan (respiratorik) dispneli köpeklerde saptanan hematolojik ve biyokimyasal değişiklikler (n= 10)

Son zamanlarda mitral kapak hastalığı bulunan köpeklerdeki konjestif kalp yetmezliğinin başlangıcının tahmin edilmesinde NT-proBNP’nin kullanımı da rapor edilmiştir. Yapılan çalışmada vertebral kalp skoru >12 ya da sol ventriküler diastolik genişliği: aorta oranı >3.0 olan hastalarda NT-proBNP konsantrasyonu >1.500 pmol/L saptandığında 3-6 ay içinde konjestif kalp yetmezliği gelişme riski olduğunu bildirmiştir. Ayrıca mitral kapak hastalığı bulunan köpeklerde kardiyomegalinin radyografik ve ekokardiyografik kanıtları bulunmadığında NT-proBNP’nin faydalı olmadığı bildirilmiştir⁸. Başka bir çalışmada ise miksömatöz mitral kapak hastalığının erken dönemde tespiti için natriüretik peptidlerin faydasının şüpheli olduğu saptanmıştır⁴. Bütün bunlara ek olarak NT-proBNP konsantrasyonunun azotemi, pulmoner hipertansiyon, sepsis, sistemik hipertansiyon ve hipertroidizm gibi hastalıklardan etkilenebildiği görülmüştür^1,8.

Yaptığımız çalışmada ise kardiyak dispneli köpeklerde troponin I düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olmayan düzeyde bir artış olduğu saptanmakla birlikte, hem kardiyak hem nonkardiyak dispneli köpeklerde NT-proBNP konsantrasyonunun <800 pmol/L olmasının bu çalışmada test amacıyla kullanmış olduğumuz beşeri amaçlı üretilmiş olan Immuno Assay rotatorik test kitleri (Troponin I / NT-proBNP) ve cihazı ile bu ölçümlerin yeterli hassasiyette yapılamadığından kaynaklandığını düşünmekteyiz. Bu nedenle bu test cihaz ve kitlerinin veteriner amaçlı kullanımının uygun olmadığı, sağlıklı verilere ulaşabilmek için veteriner amaçlı ELISA kitlerinin kullanımının faydalı olacağı sonucuna varıldı.

1) Fox PR, Oyama MA, Hezzell MJ, et al. Relationship of plasma N-terminal Pro-brain natriuretic peptide concentrations to heart failure classification and cause of respiratory distress in dogs using a 2nd generation ELISA assay. J Vet Intern Med 2015; 29: 171-179.

2) Hamacher L, Dörfelt R, Müller M, Wess G. Serum cardiac troponin I concentrations in dogs with systemic inflamatory response syndrome. J Vet Intern Med 2015; 29: 164-170.

3) Hori Y, Ohshima N, Chikazawa S, et al. Myocardial injury-related changes in plasma NT-proBNP and ANP concentrations in a canine model of ishemic myocardial injury. Vet J 2012; 191: 46-51.

4) Tarnow I, Olsen LH, Kvart C, et al. Predictive value of natriuretic peptides in dogs vith mitral valve disease. Vet J 2009; 180: 195-201.

5) Kellihan HB, Oyama MA, Reynolds CA, Stepien RL. Weekly variability of plasma and serum NT-proBNP measurements in normal dogs. J Vet Cardiology 2009; 11: 93-97.

6) Misbach C, Chetboul V, Concordet D, et al. Basal plasma concentration of N-terminal pro-B-type natriuretic peptide in clinically healthy adult small size dogs: Effect of body weight, age, gender and breed and reference intervals. Res Veterinary Sci 2013; 95: 879-885.

7) Miyagawa Y, Tominaga Y, Toda N, Takemura N. Relationship between glomerular filtration rate and plasma N-terminal pro-B-Type natriuretic peptide concentrations in dogs with chronic kidney disease. Vet J 2013; 197: 445-450.

8) Oyama MA, Boswood A, Connolly DJ, et al. Clinical usefulness of assay for measurement of circulating N-terminal pro-B-type natriuretic peptide concentration in dogs and cats with haeart disease. JAVMA 2013; 243: 71-82.

9) Oyama MA, Fox PR, Rush JE, Rozanski EA, Lesser M. Clinical utility of serum N-terminal pro-B-type natriuretic peptide concentration for identifying cardiac disease in dogs and assesing disease severity. JAVMA 2008; 232: 1496-1503.