Köpeklerde pelvis boşluğunu oluşturan çap
ölçümlerinin, erkeklerde dişilerden daha yüksek olduğu
bildirilmiştir
10,11. Nwoha
15 yarasalarda, Özkadif ve
ark.
16 ise tavşanlarda, pelvis boşluğunun çaplarının,
dişilerde daha büyük olduğunu ifade etmektedirler.
Araştırma sonuçları, Kangal köpeklerinde de pelvis
çaplarının genel olarak erkeklerde büyük olduğunu
ortaya koymaktadır. Erkeklerdeki çap değerlerinin
yüksekliği, dişilere nazaran vücut yapılarının gelişkin
olmasına bağlanmıştır.
En uzun çap; tavşanlarda conjugata diagonalis
16, su sıçanlarında foramen obturatum çapı 17,
yarasalarda ise caudal transversal çap 15, olarak
bildirilmiştir. Araştırma sonuçları, bu yönüyle tavşanlara
benzer şekilde incelenen Kangal köpeklerinde de,
conjugata diagonalis’nin en uzun çap olduğunu, ancak
bunun tavşanların aksine dişilerde değil, erkeklerde daha
büyük olduğunu göstermektedir.
Pelvisin simetrik kısımları arasındaki mesafenin ve
arcus ischiadicus açısının dişilerde her zaman daha
yüksek olduğunu belirtmiştir 10. Bu durum; insanlar için
de benzer olarak kabul edilmiştir 18,19. Yine
insanlarda sağ ve sol oblik çaplarda eşitlik olduğu
bildirilmektedir 20. Özkadif ve ark. 16 tavşanlarda bu
veriler ile uyumlu bulgular ortaya koymakla birlikte sağ ve
sol sacrotyloid çapların önemsiz sayılabilecek değerlerle
farklılık gösterdiğini vurgulamaktadır. Çalışma
sonuçlarında; sağ ve sol oblik çaplar ile sacroytloid
çapların bu literatürleri destekler mahiyette değerlere
sahip olduğu saptanmıştır. Ancak pelvis çaplarının
dişilerde her zaman erkeklere oranla yüksek olduğu
bulgusunun aksine; erkeklerdeki değerlerin daha yüksek
olduğu, açılarda ise üstünlüğün dişilerde bulunduğu
tespit edilmiştir. Dişilerde pelvis açılarının daha yüksek
değerlerde ölçülmesi; normal anatomik yapılarının bu
cinsiyete doğum kolaylığı sağladığını düşündürmektedir.
Nahkur ve ark. 9; dişi Estonian Holstein ve
Estonian Native ırklarında yaptığı araştırmada
intermedier transversal çap ve vertikal çapların, cranial
pelvis boşluğu oluşumunda önemli olduğunu, ventral
transversal çapın ise daha az önemli olduğunu ifade
etmektedir. Araştırma materyali olan dişi Kangal
köpeklerinin kendi arasındaki ölçümleri bu çaplar
özelinde değerlendirildiğinde, ineklerin aksine anlamlı bir
istatiksel veri gözlemlenmemiştir.
Pares-Casanova 21 atlarda, Sajjarengpong ve
ark. 22 ise köpeklerde, bizim çalışma bulgularımızda
değerlendirdiğimiz hiçbir parametreyi, istatistiksel olarak
anlamlı bulmamışlardır. Özaktif ve ark. 16 ise
tavşanlarda sağ ve sol oblik çap ile sağ ve sol sacrotyloid
çap hariç bütün parametreleri istatistiksel olarak anlamlı
bulmuşlardır. Çalışma sonuçlarına göre istatistiksel
olarak anlamlı farklılık; cranial transversal çap, medial
transversal çap, conjugata vera ve conjugata diagonalis
ölçümlerinde tespit edilmiştir.
Veriler, standart sapma açısından
değerlendirildiğinde; Tague 20’nin insanlarda bildirdiği
gibi, hayvanlarda da, dişilerde değişkenliğin daha fazla
olduğu vurgulanmaktadır 10. Çalışma materyali olan
Kangal köpeklerindeki bulgular, literatürlerle uyum
içerisindedir.
Sonuç olarak; bu çalışma ile Kangal köpeklerinde
pelvis boşluğu ilk kez, iki ve üç boyutlu olarak
görüntülenmiştir. Yine bu ırk üzerinde, ilk olarak ortaya
koyduğumuz pelvis çapı ölçümleri de, metodolojisindeki
güven katsayısının yüksekliği 23 açısından önemlidir.
Araştırmanın, bu alandaki ilk verileri sunması, mevcut
bilgi birikimine önemli katkılar sunacağı kanaatini
güçlendirmektedir.
)
)
)
)
)
