Araştırma ve Yayın Etiği: Fırat Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan (20.12.18 tarihinde 21/06 sayısı ile) onay alınmıştır.
Bu çalışma Helsinki Bildirgesi, 2013 revizyonunda belirtilen etik standartlara uygun olarak yürütülmüştür. Güç analizi, G*Power yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Analiz, %80 güç (β= 0.20) ve %5 anlamlılık seviyesi (α= 0.05) ile orta büyüklükte bir etki (Cohen's d= 0.5) tespit edebilmek için gerekli örneklem büyüklüğünü belirlemeye yönelik olarak yapılmıştır. Bu hesaplamalar sonucunda, çalışmanın gerekli örneklem büyüklüğü n=60 olarak belirlenmiştir. Hasta grubu Mart 2020-Eylül 2022 tarihleri arasında Fırat Üniversitesi Hastanesi nöroloji kliniğine başvuran ve çalışma ölçütlerine uyan huzursuz bacak sendromu tanısı olan 39 kişi dahil edildi. Sağlıklı kontrol grubu Fırat Üniversitesi Hastanesine yıllık düzenli sağlık taraması yaptırmak için gelen ve tıbbi sorunu olmayan 32 sağlıklı kişiden oluşturuldu. Nöroloji hekimi tarafından değerlendirilen katılımcılara daha sonra sonra psikiyatri hekimi tarafından yaklaşık 30 dakika süren DSM-5’e göre yapılandırılmış görüşmeler yapıldı. Ruhsal, fiziksel ve nörolojik değerlendirmelerin ardından, tüm katılımcılarda HBS tanısı için formüle edilen Uluslararası Huzursuz Bacak Sendromu Çalışma Grubu tanı kriterlerine göre temel kriterler sorgulanmıştır16. Çalışmaya sorulan Uluslararası Huzursuz Bacak Sendromu Çalışma Grubu tanı kriterlerine göre en az 6 aydır kesin HBS tanısı almış olmayan, sorulara cevap veremeyecek durumda olan, okur yazar olmayan, işitme ve konuşma engeli olan, son 6 ay içerisinde alkol ve madde kullanım öyküsü olan, 18 ile 65 yaş arası olmayan, alınan anamnez ve incelenen tıbbi geçmişinde psikiyatrik eş tanısı olan, HBS tanısı dışında diğer hareket bozuklukları da dahil nörolojik hastalığı olan ve halen HBS tedavisi görmekte olan hastalar dahil edilmedi. HBS tanılı 7 hasta ve sağlıklı kontrol grubundan 2 kişi ölçek sorularını eksik doldurduğundan çalışmadan çıkarıldı. Tüm katılımcıların imzalı yazılı onamları alındıktan sonra Sosyodemografik ve Klinik Veri Formu, Toronto Aleksitimi Ölçeği-20 (TAÖ-20), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) dolduruldu.
Çalışmada Kullanılan Ölçekler:
Sosyodemografik ve Klinik Veri Formu: Tarafımızca hazırlanmış cinsiyet, yaşanılan yer, hastalık süresi, eşlik eden başka hastalıkların varlığı gibi klinik verileri içeren yarı yapılandırılmış bir formdur.
Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ): Beck tarafından yetişkinlerde depresyon riskini, depresif belirtilerin düzeyini ve şiddet değişimini ölçmek üzere geliştirilmiştir17. Ölçek puanı arttıkça depresif belirtiler artmaktadır. Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır18. Bu çalışmada ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı tüm ölçek için 0.76 olarak hesaplanmıştır.
Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ): Beck ve arkadaşları19 tarafından geliştirilen bireylerin yaşadığı anksiyete belirtilerinin sıklığının belirlenmesi amacıyla kullanılan kendini değerlendirme ölçeğidir. Ölçek puanı arttıkça anksiyete belirtileri artmaktadır. Türkiye’de geçerlik ve güvenirliği yapılmıştır 20. Bu çalışmada ise ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı tüm ölçek için 0.83 olarak hesaplanmıştır.
Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20): Bagby ve ark.21 tarafından geliştirilmiş olan bu ölçeğin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır22. Toplam 20 sorudan oluşmaktadır. Ölçekten yüksek puan almak duyguları ifade etmede güçlük olduğunu gösterir. Bu çalışmada ölçeğin Cronbach alfa değeri 0.78’dir.
İstatistiksel Analizler: Verilerin analizinde Statistical Package for Social Sciences (SPSS) versiyon 22.0 kullanılmıştır (SPSS Inc., Chicago, IL). Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Shapiro-Wilk testi ile değerlendirilmiştir. Kategorik değişkenler Ki-kare testi ile karşılaştırılmıştır. Normal dağılım gösteren sürekli sayısal değişkenler Student's t-testi ile, normal dağılım göstermeyenler ise Mann-Whitney U testi ile değerlendirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki Spearman korelasyon testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Tüm değerlendirmelerde p<0.05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir.