[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi
2009, Cilt 23, Sayı 2, Sayfa(lar) 053-056
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Harput Çocuk Yuvası ve Yetiştirme Yurdu'ndaki Çocuklarda Bağırsak Parazitlerinin Görülme Sıklığı
Mustafa KAPLAN1, Serpil BAŞPINAR2, Neslihan KELEŞTEMUR1
1Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Parazitoloji Bilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
2Fırat Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Elazığ, TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Bağırsak parazitleri, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu
Özet
Harput Çocuk Yuvası ve Harput Yetiştirme Yurdundaki çocuklarda bağırsak parazitlerinin görülme sıklığının araştırılması, bağırsak parazitlerinin görülme sıklığına etki edebilecek epidemiyolojik faktörlerin saptanması, önceki yıllarda yapılan çalışmalarla karşılaştırılması ve sağaltımları ile korunma yolları hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Harput Çocuk Yuvası'nda kalan, yaşları 7-13 arasında değişen 27 çocuk ve Harput Yetiştirme Yurdu'nda kalan, yaşları 12-19 arasında değişen 61 çocuk katıldı. Her bir çocuktan dışkı örnekleri ve selofanlı lam yöntemiyle perianal bölge materyalleri alınarak bekletilmeksizin nativ, lügol ve şüpheli durumlarda trikrom boyama yöntemi uygulandı. Çalışmada parazit saptanan çocukların sağaltımlarının yapılması sağlandı ve bağırsak parazitlerinin bulaşma ve korunma yolları ile ilgili bilgi verildi.

Çalışmaya alınan çocukların 33'ünde (%37,5) bir veya daha fazla türde barsak paraziti saptandı. En sık saptanan parazit türü sırasıyla Giardia intestinalis (%15,9) ve Enterobius vermicularis (%13,6) idi. Parazit bulunan çocukların kurum, yaş grubu ve cinsiyete göre dağılımında anlamlı bir fark bulunmadı. Ancak ilköğretim öğrencilerinde lise öğrencilerine göre bağırsak paraziti görülme sıklığının anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlendi (p=0.033).

Her iki kurumda da önceki yıllara göre bağırsak paraziti görülme sıklığı azalmakla birlikte bu sağlık sorununun halen sürmekte olduğu, sağlık taramalarının ve eğitimin tekrarlanmasının gerektiği görülmüştür.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Paraziter hastalıkların görülme sıklığı toplumun gelişmişlik düzeyi ve sosyokültürel yapısına bağlı olarak değişmekle birlikte tüm ülkelerde bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Özellikle gelişmemiş ülkelerde bağırsak parazitleri daha yaygın görülmektedir. Bağırsak parazitleri çocukluk döneminde yetişkinlere göre daha sık görülürler ve çocuklarda iştah sapması, beslenme bozukluğu ve bunların sonucunda fiziksel ve ruhsal gelişim bozukluklarına neden olabilirler1-5.

    Besin hazırlama veya kişisel hijyen kurallarına yeterince dikkat edilemediği, yakın temas ve bulaşma olasılığının yüksek olduğu okul, kreş, yurt ve bakımevi gibi toplu yaşanılan yerlerde bağırsak parazitlerinin görülme sıklığı artmaktadır6-13.

    Elazığ Valiliği il Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne bağlı Harput Çocuk Yuvası ve Harput Yetiştirme Yurdundaki çocuklarda bağırsak parazitlerinin görülme sıklığının araştırılması ve bağırsak parazitlerinin görülme sıklığına etki edebilecek faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Ayrıca sonuçların önceki yıllarda yapılan çalışmalarla karşılaştırılarak parazit görülme oranında değişiklik olup olmadığının saptanması, sağaltımlarının sağlanması ve korunma yolları hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Gerekli izinlerin alınmasından sonra Elazığ Valiliği il Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne bağlı Harput Çocuk Yuvası'nda kalan 27 çocuk ile Harput Yetiştirme Yurdu'nda kalan 61 çocuk çalışmaya alındı. Her bir çocuğa selofanlı lam uygulamasının nasıl yapılacağı anlatılarak dışkı kabı ve selofanlı lam dağıtıldı. Ertesi gün örnekler alındı ve Tıp Fakültesi Parazitoloji Laboratuvarı'na getirilerek bekletilmeksizin nativ, lügol ve şüpheli durumlarda trikromla boyanarak incelendi. Çalışmada parazit saptanan çocukların sağaltımlarının yapılması sağlandı ve barsak parazitlerinin bulaşma ve korunma yolları ile ilgili bilgi verildi.

    Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 11.5 paket programı kullanılmış Ki-kare testi uygulanmış ve p < 0.05 değerleri istatistiksel olarak önemli kabul edilmiştir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Harput Çocuk Yuvası'nda 7-13 (11±2) yaşları arasında 27 ve Harput Çocuk Yurdu'nda 12-19 (16±2) yaşları arasında 61 olmak üzere toplam 88 çocuk çalışmaya alındı. Çalışmaya alınan çocuklardan 33'ünde (%37.5) bir veya daha fazla türde parazit saptandı. En sık saptanan parazit türünün sırasıyla Giardia intestinalis (%19,3) ve Enterobius vermicularis (%14,7) olduğu görülmüştür. Saptanan parazit türleri ve görülme sıklığı tablo 1'de sunulmuştur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Saptanan parazit türleri ve görülme sıklığı

    Parazit bulunan çocukların kurumu, yaş grubu ve cinsiyete göre dağılımında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak ilköğretim öğrencilerinde lise öğrencilerine göre bağırsak barsak paraziti görülme sıklığının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlenmiştir (sırasıyla %44.4 ve %20.0) (p=0.033). Parazit saptanan çocukların kurumu, yaş grubu, cinsiyet ve eğitim düzeylerine göre dağılımı Tablo 2'de sunulmuştur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 2: Parazit saptanan çocukların kurumu, yaş grubu, cinsiyet ve eğitim düzeylerine göre dağılımı

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Bağırsak parazitlerinin görülme sıklığı çocukluk yaşlarında erişkinlere göre daha yüksektir1. Bölgemizde ilköğretim dönemindeki çocuklarda yapılan çalışmalarda bağırsak parazitlerinin sıklığının % 22.5 - 49.1 arasında değiştiği bildirilmektedir2-7. Çocuk yuvası ve bakımevi gibi kurumlarda kalan çocuklarda ise bağırsak parazitlerinin görülme sıklığının daha yüksek olduğu ve % 55 - 89.4 arasında değiştiği bildirilmiştir8-13.

    Çalışmamızda çocuk yuvası ve çocuk yurdunda kalan çocuklardan % 37.5'inde bir veya daha fazla tür barsak paraziti saptandı. Aşçı ve ark. 1991 yılında14 Harput Çocuk Yuvasında yaptıkları çalışmada çocukların % 97.4'ünde, 1997 yılında yaptıkları çalışmalarda 6-12 yaş grubu çocukların % 96.3'ünde15, 13-18 yaş grubu çocukların ise %70.1'inde16 bağırsak paraziti saptadıklarını bildirmiştir. Yılmaz ve ark.17 1988 yılında Harput Yetiştirme Yurdu'ndaki çocukların % 98.8'inde bağırsak paraziti saptamışlardır. Çalışmamızda her iki kurumdaki çocuklardan sırasıyla % 37 ve % 37.7'sinde bağırsak paraziti saptanmıştır. Geçen süre içerisinde bağırsak parazitlerinin görülme sıklığında önemli düzeyde azalma olduğu görülmektedir. Özellikle E. vermicularis görülme sıklığının 1988-1997 yılları arasında yapılan çalışmalarda saptanan % 91.3, % 97.4 ve % 97.5 gibi oldukça yüksek düzeylerden % 13.6 düzeylerine düşmüş olmasının, kurumların fiziki şartlarındaki iyileşme ve personelin bu konudaki bilinçlenme düzeylerini de yansıttığı kanısındayız.

    Ülkemizde çocuk yuvası ve bakımevi gibi kurumlarda kalan çocuklarda yapılan çalışmalardan bildirildiğine göre Demirci ve ark.8 7-13 yaş grubundaki 88 çocuktan 55'inde (% 62.5), Daldal ve ark.9 7-12 yaş grubu çocuklardan % 55'inde, Zeyrek ve ark.10 6-12 yaş grubu kız çocuklarının % 52.6'sında, Orhan ve ark.11 0-12 yaş grubu çocukların % 70.7'sinde ve Durmaz ve ark.12 7-11 yaş grubu çocukların % 89.4'ünde barsak paraziti saptamışlardır. Çalışmamızda 7-13 yaş grubundaki çocukların % 39.5'inde barsak paraziti saptandı. Sonuçlarımızın ülkemizden bildirilen diğer sonuçlara göre oldukça düşük oranda olduğu görülmektedir. Karşılaştırdığımız çalışmalarda da dışkı incelemesinin bir kez ve tek örnekte yapılmış olması nedeniyle barsak paraziti görülme sıklığının düşük bulunmasının yöntemle ilgili olmadığı kanısındayız.

    Çalışma grubumuzda ilköğretim dönemindeki çocuklarda bağırsak paraziti görülme sıklığı lise çağında olan çocuklardan anlamlı düzeyde daha fazla bulundu (Tablo 1) (p=0.033). Bu farkın çocukların ilerleyen yaş ve eğitim düzeyleri ile orantılı olarak artan bilgi düzeyleri ve kişisel hijyen becerilerinin artmasına bağlı olabileceği söylenebilir.

    Çalışma grubumuzda en sık rastlanan parazit türlerinin sırasıyla G. intestinalis ve E. vermicularis olduğu görülmüştür. Ülkemizden bildirilen çalışmalarda da bu yaş gruplarında her iki parazit türünün sıklıkla ilk iki sırayı aldığı bildirilmektedir8-13,17.

    Sonuç olarak, Harput Çocuk Yuvası ve Harput Çocuk Yurdu'nda kalan çocuklardan % 37.5'inde bir veya daha fazla türde parazit saptandı. Her iki kurumda da önceki yıllara göre bağırsak paraziti görülme sıklığı azalmakla birlikte bu sağlık sorununun halen sürmekte olduğu, sağlık taramalarının ve eğitimin sık sık tekrarlanmasının gerektiği görülmüştür.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Unat EK, Yücel A, Altaş K, Samastı M. İnsanın Ökaryonlu Parazitleri ve Bunlarla Oluşan Hastalıkları. Unat\'ın Tıp Parazitolojisi. 5. Baskı, İstanbul: İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Vakfı Yayınları, 1995.

    2) Kaplan M, Gödekmerdan A, Demirdağ K, Kuk S Kalkan A. İlkokul Öğrencilerinde Barsak Parazitlerinin Görülme Sıklığı ve Eğitimin Etkileri. Türkiye Parazitol Derg 2002; 26: 56-59.

    3) Kaplan M, Polat SA, Kuk S ve ark. Abdullahpaşa Eğitim ve Araştırma Sağlık Ocağı Bölgesindeki ilköğretim okulu öğrencilerinde barsak parazitlerinin görülme sıklığı. Türkiye Parazitol Derg 2003; 27: 40-44.

    4) Özkeklikci A, Gödekmerdan A, Yılmaz H, Kaplan M. Aygen M. Köy okullarında ektoparazit ve barsak parazitleri yaygınlığının araştırılması”. Fırat Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi 2000; 14: 315-320.

    5) Malatyalı E, Özçelik S, Çeliksöz A, Değerli S, Yıldırım D. Şehir, İlçe ve Köy İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Bağırsak Parazitleri Görülme Sıklığı. Türkiye Parazitol Derg 2008; 32: 54-58.

    6) Yılmaz M, Korkmaz E, Karakoç S ve ark. Elazığ\'daki Üç İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Ektoparazit ve Bağırsak Paraziti Yaygınlığının Araştırılması. Türkiye Parazitol Derg 2007; 31: 139-141.

    7) Çelik T, Daldal N, Karaman Ü, Aycan ÖM, Atambay M. Malatya İli Merkezinde Üç İlköğretim Okulu Çocuklarında Bağırsak Parazitlerinin Dağılımı. Türkiye Parazitol Derg 2006; 30: 35-38.

    8) Demirci M, Yorgancıgil B, Cicioğlu Arıdoğan B, Taşkın P. Isparta Çocuk Bakım Evi'nde kalan çocuklarda bağırsak parazitlerinin araştırılması. Türkiye Parazitol Derg 2000; 24: 388-390.

    9) Daldal N, Karaman Ü, Ayçan ÖM ve ark. Çocuk Yuvası ve Yetiştirme Kurumundaki Çocuklarda Bağırsak Parazitleri Yaygınlığının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007; 14: 231-235.

    10) Zeyrek FY, Özbilge H, Zeyrek CD. Şanlıurfa çocuk yuvası ve yetiştirme yurdunda bağırsak parazitlerinin dağılımı Türkiye Parazitol Derg 2003; 27: 133-135.

    11) Orhan V, Aksoy D, Akısu Ç, İnci A, Açıkgöz M. İzmir Karşıyaka çocuk yetiştirme yurdunda bağırsak parazirlerinin dağılımı, Türkiye Parazitol Derg 2000; 24: 283-285.

    12) Durmaz B, Yakıncı C, Rafiq M, Durmaz R, Malatya\'daki ilkokul ve veriştirme vurdu çocuklarında bağırsak parazitlerinin prevelansı. Türkiye Parazitol Derg 1997; 21: 391-394.

    13) Yazar S, Akman MA, Hamamcı B ve ark. Kayseri Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Çocuk Yuvası'ndaki 0-7 yaş çocuklarda bağırsak parazitlerinin araştırılması. Türkiye Parazitol Derg 2002; 26: 48-51.

    14) Aşçı Z, Yılmaz M, Ay S, Barlas H. Harput Çocuk Yuvası 6-12 yaş grubu çocuklarında parazitolojik incelemeler. Türkiye Parazitol Derg 1991; 15: 83-87.

    15) Aşçı Z, Seyrek A, Kizirgil A, Yılmaz M. Parasitological investigations on 6-12 age group children at Harput Orphanage. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 1997; 11: 63-65.

    16) Aşçı Z, Seyrek A, Kizirgil A, Yılmaz M. Parasitological investigations on 13-18 age group children at Harput Orphanage. Türkiye Parazitol Derg 1997; 21: 169-171.

    17) Yılmaz M, Ay S, Aşçı Z, Kılıç SS. Harput Çocuk Yuvası 6-12 yaş grubu çocuklarında parazitolojik incelemeler. İnfeksiyon Dergisi 1988; 2: 297-302.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]