Amaç: Bu çalışmada; ısırgan otu tohumunun etanol ekstresinin sıçanlardaki karbon tetraklorür (CCl₄) nedenli hepatotoksisite üzerine etkisi ve antioksidatif etkisinin olup olmadığı araştırıldı.

Gereç ve Yöntem: Çalışmada Wistar albino türü dişi sıçanlar kullanıldı. Kontrol grubu, CCl₄ grubu, ekstre grubu ve ekstre+CCl₄ grubu olmak üzere 4 grup oluşturuldu. Isırgan tohumlarından etanol ekstraksiyonu ile hazırlanan ekstre, deney hayvanlarına 14 gün süresince intraperitonal (i.p.) uygulandı. Plazma karaciğer hasarının göstergesi olarak biyokimyasal parametrelerden alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) düzeylerine bakıldı. Karaciğer ve plazma lipid peroksit seviyeleri (LPO) ile karaciğer glutatyon (GSH) düzeyleri ölçüldü ve histolojik çalışmalar yapıldı.

Bulgular: CCl₄ grubunun plazma ALT, AST ve LPO düzeylerinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak arttığı görüldü. Ekstre+CCl₄ grubunun sadece CCl₄ verilen gruba oranla LPO, ALT ve AST düzeyleri anlamlı olarak azaldı. Ekstre uygulanması CCl₄ kaynaklı karaciğer LPO düzeylerindeki artışı kontrol grubuna ve CCl₄ grubuna göre azaltırken, plazma LPO değerleri kontrol grubu düzeylerinde kaldı. Sadece ekstre verilen sıçanların karaciğer GSH düzeyleri kontrol grubuna göre %21 arttı. Ekstre+CCl₄ verilen grubun GSH düzeyleri ise CCl₄ grubuna göre değişiklik göstermedi. Biyokimyasal testlerin sonuçları histopatolojik incelemelerle de doğrulandı. Sadece ekstre uygulanan grupta normale yakın karaciğer yapısı gözlenirken, CCl₄ uygulaması hepotositlerde ileri derecede harabiyete neden oldu. Ekstre+CCl₄ grubunda ise CCl₄’e bağlı karaciğer harabiyetinin azaldığı gözlendi.

Sonuç: Isırgan otu tohumu etanol ekstresinin CCl₄’e bağlı olarak artan karaciğer enzimlerinin düzeylerini ve karaciğer lipid peroksidasyonu düzeylerini azalttığı görülmüştür. Ekstre CCl₄’ün hepatoksik etkisini azaltarak hepatoprotektif etki göstermektedir.