Yerel etik kurul onayı alındıktan sonra randomize, çift
kör ve plasebo kontrollü bu çalışmaya akut appendisit
nedeniyle appendektomi yapılacak Amerikan
Anesteziyolojistler Derneği (ASA) risk sınıflamasına göre
ASA I-II risk grubuna sahip 80 hasta alındı. Bilinen kalp,
böbrek, karaciğer ve hematolojik hastalığı olanlar, peptik
ülser ve gastrointestinal kanama, steroid olmayan
antiinflamatuar ilaçlara karşı allerji ve kronik ağrı öyküsü
olanlar ve son 24 saatte analjezik kullanan hastalar
çalışmaya dahil edilmedi. Preoperatif değerlendirme
sırasında hastalara ağrı skalası olan Vizüel Analog Skala
(VAS) ve hasta kontrollü analjezi (HKA) kullanımı ile ilgili
olarak bilgi verilip çalışmaya katılımları için sözlü ve
yazılı onamları alındı. Premedikasyon olarak hastaların
tümüne operasyondan 45 dakika önce midazolam (0.07
mg/kg) ve atropin (0.01 mg/kg) intramüsküler olarak
uygulandı. Hastalar uygulanan lornoksikam (Xefo®
ampul 8 mg/2 mL flakon, Abdi İbrahim) (Xefo® ampul 8
mg/2 mL flakon, Nycomed) dozuna göre rastgele 4 gruba
ayrıldı.
Grup K (n=20): Herhangi bir analjezik
uygulanmayan, anestezi indüksiyonundan 45 dakika
önce %0.9 NaCl'den 4 mL uygulanan hastalar
Grup 4L (n=20): Anestezi indüksiyonundan 45
dakika önce intravenöz yoldan 4 mg lornoksikam
uygulanan hastalar (%0.9 NaCl ile 4 mL'ye tamamlandı)
Grup 8L (n=20): Anestezi indüksiyonundan 45
dakika önce intravenöz yoldan 8 mg lornoksikam
uygulanan hastalar (%0.9 NaCl ile 4 mL'ye tamamlandı)
Grup 16L (n=20): Anestezi indüksiyonundan 45
dakika önce intravenöz yoldan 16 mg lornoksikam
uygulanan hastalar
Operasyon odasına alınan hastalar, periferik damar
yolu açıldıktan sonra elektrokardiyografi (EKG), periferik
oksijen satürasyonu (SpO2) ve invaziv olmayan kan
basıncı ile monitörize edildi. Anestezi indüksiyonu
propofol (2 mg/kg), vekuronyum (0.1 mg/kg) ve fentanil
(2 μg/kg) ile sağlandıktan sonra hastalar entübe edildi.
Anestezi idamesi %50 O2-%50 hava içerisinde %5-6
desfluran ile sağlandı. Gerektikçe fentanil ve
veküronyumun ek dozları uygulandı. Operasyonun
sonunda kas gevşetici etkinin geri çevrilmesi için
neostigmin (0.06 mg/kg) ve atropin (0.01 mg/kg)
intravenöz olarak uygulandı. Anestezi sonrası hastalar
derlenme odasına alındı, VAS skoru değerlendirildi ve
VAS skoru 3'ün üzerinde olan hastalarda, analjezi
tramadolün (10 mg) intravenöz yoldan tekrarlayan bolus
dozları ile sağlanarak HKA'ya geçildi. Hasta kontrollü
analjezi için bolus doz tramadol (10 mg), kilitli kalma
süresi 10 dakika, bazal infüzyon 20 mg olacak şekilde
hazırlandı. Aynı zamanda preoperatif ve postoperatif 24.
saatte trombosit fonksiyonlarını [aktive parsiyel
tromboplastin zamanı (aPTT) ve Protrombin
zamanı/Uluslararası Düzeltme Oranı (PT/INR)]
değerlendirmek amacıyla 2 mL venöz kan örnekleri
alındı.
Hastaların kalp atım hızı (KAH), ortalama arter
basıncı (OAB) ve periferik oksijen saturasyonu (SpO2)
anestezi indüksiyonundan hemen önce ve indüksiyondan
operasyonun sonuna kadar 5 dakika aralarla
değerlendirildi. Postoperatif dönemde ise KAH, OAB,
SpO2 ve VAS skorları derlenmeye kabul sırasında, 1., 2.,
6., 12. ve 24. saatlerde kaydedildi. Ayrıca postoperatif 24
saatte tüketilen tramadol miktarı kaydedildi.
Çalışmaya dahil edilecek hasta sayısı, G Power
3.0.10 programında, f test, ANOVA: repeated measures,
within-between interaction istatistik testi ile effect size
0.25, α error 0.05 ve power 0.95 olarak ayarlanarak
toplam hasta sayısı 76 olarak hesaplandı.
İstatistiki değerlendirme için IBM Statistics 20
programı kullanıldı. Hastaların yaş, ağırlık, operasyon
süresi, aPTT, INR düzeyleri, tramadol tüketimi ve
hemodinamik parametreleri ortalama ± standart sapma
olarak alındı. VAS skorları ise median (minimummaksimum)
olarak değerlendirildi. Gruplar arası
karşılaştırmada hasta sayısı sınırlı olduğundan her gruba
20'den az hasta dahil olduğundan verilerin hepsi
nonparametrik olarak kabul edildi. Bu nedenle Kruskal
Wallis H ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. Grup içi
karşılaştırmada ise Wilcoxon testi kullanıldı. P<0.05
anlamlı olarak kabul edildi.