Bu çalışmada yaşlar 9±1 yıl olan erkek öğrencilerin antropometrik ve somatotip ölçümleri alınmış ve performans testleri olarak dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 20 m sürat koşusu, oturarak sağlık topu fırlatma ve mekik koşusu testleri uygulanmıştır.
Çalışmamız sonucunda elde ettiğimiz veriler doğrultusunda örneklem grubumuzda yer alan erkek öğrencilerin antropometrik özelliklerinden ağırlık ortalamaları 30,67±6,90 kg ve boy ortalamaları 133,01±5,99 cm olarak tespit edilmiştir (Tablo 1). Yapılan diğer bazı çalışmalardan Özgün G' nin11 yapmış olduğu çalışmada 9 yaş için erkeklerde ağırlık ortalamalarını 31,05±7,66 kg ve boy ortalamalarını 130,42±6,99 cm olarak bulmuştur. Kürkçü ve ark.12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların ağırlık ortalamalarını 48,21±8,41 kg ve boy ortalamalarını 150,80±10,05 cm olarak bulmuşlardır. Arabacı ve ark.13 yapmış oldukları çalışmada 9-10 yaş grubu erkek öğrencilerin ağırlık ve boy ortalamalarını 34,5±7,59 kg, 141,3±8,54 cm, olarak bulmuşlardır. Bu değerlerin bizim çalışma grubumuzun ortalama değerlerinden daha yüksek olduğu görülmektedir.
Vücut yağının belirlenmesinde kullanılan triceps DKK 9,59±3,25 mm ve biceps DKK 7,18±3,09 mm olarak bulunmuştur (Tablo 1). Güler ve ark.14 yapmış oldukları çalışmada triceps DKK ortalamalarının 9 yaş için erkeklerde 10,46±5,21 mm olarak bulmuşlardır. Kürkçü ve ark12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların triceps DKK ortalamalarını 10,60±2,82 mm ve biceps DKK ortalamalarını 5,72±1,47 mm olarak bulmuşlardır. Bu çalışmada elde edilen değerler çalışmamızla paralellik göstermemektedir.
Subscapula deri kıvrımı kalınlığı vücudun merkezi bölgesindeki yağ miktarını en iyi yansıtan antropometrik ölçümdür15,16,17. Çalışmamızda subscapula DKK 7,56±3,15 mm olarak bulunmuş (Tablo 1). Güler ve ark.14 yapmış oldukları çalışmada subscapula DKK ortalamalarını 9 yaş için erkeklerde 6,91±4,29 mm olarak bulmuşlardır. Kürkçü ve ark.12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların subscapula DKK ortalamalarını 7,40±1,53 mm ve olarak bulmuşlardır. Bu çalışmada elde edilen değerler yapmış olduğumuz çalışmayla paralellik göstermektedir.
Vücudun merkezi bölgesinde bulunan ve merkezde yer alan yağ miktarını yansıtan diğer bir değişkende suprailiac deri kıvrımı kalınlığıdır18. Çalışmamızda suprailiac DKK 10,88±3,98 mm olarak bulunmuştur (Tablo 1). Söğüt ve ark.19 yapmış oldukları çalışmada suprailiac DKK'lığını A kategorisi için 7,45±4,52 mm ve C kategorisi için 7,96±4,37 mm olarak bulmuşlardır. Kürkçü, R ve ark12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların suprailiac DKK ortalamalarını 7,12±1,97 mm ve olarak bulmuşlardır. Bu değerler çalışmamızdaki değerlerden düşük bulunmuş olup çalışmamızla paralellik göstermemektedir.
Baldır DKK üyelerde bulunan yağ hakkında fikir verir20. Çalışmamızda calf DKK 16,25±6,04 mm olarak bulunmuş (Tablo 1) Güler ve ark.14 yapmış oldukları çalışmada baldır DKK ölçümünü 9 yaş için 10,69±5,45 mm olarak tespit etmişlerdir. Kürkçü ve ark.12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların bacak DKK ortalamalarını 13,57±4,60 mm ve olarak bulmuşlardır. Bu değerler çalışmamızdaki değerlerden düşük bulunmuş olup çalışmamızla paralellik göstermemektedir.
Çalışmamızda incelenen antropometrik değişkenlerden çevre ölçümleri erkek öğrenciler için biceps çevre 19,50±2,32 cm ve calf çevre 27,34±2,73 cm olarak bulunmuş (Tablo 1). Akkuş ve ark.21 yapmış oldukları çalışmada biceps çevre ölçümü ortalamasını 34,47±2,77 cm ve baldır çevre ölçümü ortalamasını 38,48±3,68 cm olarak bulmuşlardır. Kürkçü ve ark.12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların biceps çevre ölçümü ortalaması 22,76±3,11 cm, baldır çevre ölçümü ortalamasını ise 32,84±3,33 cm olarak bulmuşlardır. Bu değerler çalışmamızdaki değerlerden yüksek bulunmuş olup çalışmamızla paralellik göstermemektedir.
Çalışmamızda yapılan antropometrik ölçümlerden genişlik ölçümleri erkek öğrenciler için dirsek genişliği 5,17±0,57 cm ve diz genişliği 7,93±0,69 cm olarak bulunmuş (Tablo 1), Özgün, G' nin11 yapmış olduğu çalışmada 9 yaş için erkeklerde dirsek genişliği ortalamalarını 52,13±4,43 mm ve diz genişlik ölçümleri ortalamalarını 79,20±6,66 mm olarak bulmuştur. Kürkçü ve ark.12 yapmış oldukları çalışmada yaşları 13,3±1,0 yıl olan minik futbolcuların dirsek genişliği ölçümü ortalamasını 7,96±0,96 cm ve diz genişlik ölçümü ortalamasını ise 11,03±0,74 cm olarak bulmuşlardır. Bu çalışmada elde edilen dirsek ve diz genişliği ölçüm değerleri yapmış olduğumuz çalışmayla futbolcularda dirsek ve diz genişliği dışında paralellik göstermektedir.
Sıçrama testleri, kuvvet özelliğini dolaylı yönden ölçmek için kullanılır ve bunu yaparken sıçrama yüksekliğinden yararlanılır. Spor biliminde, çocuk ve spor konusunda yoğun çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir. Çocuk ve gençlerde kas kuvvetinin yaşla birlikte belirgin bir şekilde artığı ve en büyük gelişmenin ergenlik döneminde gözlendiği vurgulanmıştır1. Çalışmamızda erkek öğrencilerin dikey sıçrama ortalamaları 18,03±5,28 cm olarak bulunmuştur (Tablo 2). Ziyagil ve ark.22 yapmış oldukları çalışmada 10 yaş grubu erkek öğrencilerin dikey sıçrama ortalamalarını 27,54±0,47cm olarak bulmuşlardır. Gül ve ark.23 yapmış oldukları çalışmada yaşları 10-12 yıl olan erkek öğrencilerin dikey sıçrama ortalamalarını denek erkek grubu için 27,77±5,12 cm ve kontrol grubu için 31,87±6,84 cm olarak bulmuşlardır. Araştırma sonuçları ile bizim bulgularımız benzerlik göstermemektedir.
Durarak uzun atlama patlayıcı kuvvete yönelik anaerobik testtir11. Çalışmamızda erkek öğrencilerin durarak uzun atlama ortalamaları 108,14±18.86 cm olarak bulunmuştur (Tablo 2). Gül ve ark.23 yapmış oldukları çalışmada yaşları 10-12 yıl olan erkek öğrencilerin durarak uzun atlama ortalamalarını denek grubu için 140,96±17,97 cm ve kontrol grubu için 130,58±15,69 cm olarak bulmuşlardır. Arslan ve ark.24 yapmış oldukları çalışmada ise erkek öğrencilerin durarak uzun ortalamaları 1,82±0,21 cm olarak bulmuşlardır. Akşit ve ark25 yapmış oldukları çalışmada yaşları 10 yıl olan erkek tenisçilerin durarak uzun atlama ortalamalarını 1,54±,13 m olarak bulmuşlardır.
Arabacı ve ark.13 yapmış oldukları çalışmada 9-10 yaş grubu erkek öğrencilerin durarak uzun atlama ortalamalarını 1,38±0,23 m olarak bulmuşlardır. Araştırma sonuçları ile bizim bulgularımız benzerlik göstermemektedir.
Muratlı1 süratin birçok spor türünde verimliliği belirleyen önemli bir motor özellik olduğunu belirtmektedir. Aynı zamanda, sporda sürat, motorik aksiyonlarını en kısa zaman diliminde, en yoğun biçimde uygulaması anlamına gelir. Çalışmamızda erkek öğrencilerin 20 m sürat koşusu ortalamaları 4,47±0,94 sn olarak bulunmuştur (Tablo 2). Arabacı ve ark.13 yapmış oldukları çalışmada 9-10 yaş grubu erkek öğrencilerin 20 m sürat koşusu ortalamalarını 4,15±0,29 sn olarak bulmuşlardır. Ziyagil ve ark.22 yapmış oldukları çalışmada 10 yaş grubu erkek öğrencilerin 20 m sürat koşusu ortalamalarını 4,38±0,27 sn olarak bulmuşlardır. Araştırma sonucu ile bizim bulgularımız benzerlik göstermektedir.
Çalışmamızda erkek öğrencilerin oturarak sağlık topu fırlatma ortalamaları 92,60±28,66 cm olarak bulunmuştur (Tablo 2). Arabacı ve ark.13 yapmış oldukları çalışmada 9-10 yaş grubu erkek öğrencilerin sağlık topu fırlatma ortalamalarını 5,66±1,12 m olarak bulmuşlardır. Gül ve ark.23 yapmış oldukları çalışmada yaşları 10-12 yıl olan erkek öğrencilerin sağlık topu fırlatma ortalamalarını denek grubu için 5,07±0,92 m ve kontrol grubu için 6,14±1,25 m olarak bulmuşlardır. Arslan ve ark.24 yapmış oldukları çalışmada ise erkek öğrencilerin sağlık topu fırlatma ortalamalarını 3,37±0,61 cm olarak bulmuşlardır. Araştırma sonuçları ile bizim bulgularımız benzerlik göstermemektedir.
Çalışmamızda erkek öğrencilerin mekik koşusu testi ortalamaları 25,11±10,99 olarak bulunmuştur (Tablo 2). Zorba ve ark.26 yapmış oldukları çalışmada kontrol grubunun mekik koşusu testi ortalamaları 21.57±2.24 olarak bulmuşlardır. Harmandar ve ark.27 yapmış oldukları çalışmada erkek öğrencilerin mekik koşusu testi ortalamalarını ise 27,1±4,8 olarak bulmuşlardır. Araştırma sonuçları ile bizim bulgularımız benzerlik göstermektedir.
Beden ölçüsü, beden yapısı ve kompozisyonu, kuvvet ve performansı etkileyen önemli faktörlerdir. Çocuklarda kas kuvvetinin artışı yaşa, cinsiyete, olgunlaşma düzeyine, önceki fiziksel etkinlik düzeyine ve beden ölçülerine bağlıdır28. İnsanların fiziksel yapıları birbirinden farklıdır. Uzun çalışmalar sonucunda insan yapısının değişik tipleri, yaşam ve diğer faktörlere bağlı olmayan kalıcı karakteristiklerine göre sınıflandırılmış ve somatotipler ile motor yetenek ve psişik yapı arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır29. Bu araştırmalarda mukavemet, çabuk kuvvet, kuvvet, hız gibi performans testleriyle mezomorfi puanının pozitif, endomorfi puanının ise negatif ilişkili olduğunu göstermiştir30.
Çalışmamızda da erkek öğrencilerin endomorfi ile dikey sıçrama arasında -0,132** negatif, durarak uzun atlama arasında -0,223** negatif, mekik koşusu arasında da -0,281** negatif bir ilişki bulunmuş ve bununla birlikte endomorfi ile 20 m koşu arasında 0,116** pozitif, oturarak sağlık topu fırlatma arasında da 0,142** pozitif bir ilişki gözlemlenmiştir (Tablo 3). Mezomorfi ile dikey sıçrama arasında -0,033 negatif, durarak uzun atlama arasında -0,128** negatif, mekik koşusu arasında da -0,181** negatif bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca mezomorfi ile 20 m koşu arasında 0,061** pozitif, oturarak sağlık topu fırlatma arasında da 0,242** pozitif bir ilişki tespit edilmiştir (Tablo 3). Ektomorfi ile dikey sıçrama arasında 0,070 pozitif, durarak uzun atlama arasında 0,143** pozitif, mekik koşusu arasında da 0,230** pozitif bir ilişki gözlenmiştir. Ektomorfi ile 20 m koşu arasında -0,109** negatif, oturarak sağlık topu fırlatma arasında da -0,231** negatif ilişki tespit edilmiştir (Tablo 3). Buradan ortaya çıkan sonuç, endomorfi komponenti ile test başarılarının değişken olmasına rağmen olumsuz yönde etkilediği, mezomorfi komponentinin kararsız olmasına karşın yine olumsuz yönde etkili olduğu ve ektomorfi komponentinde de test başarılarını olumsuz yönde etkilediği görülmektedir. Yapılan çalışmalardan Clarke'nin lingitidunal verileri endomorfi ile performans arasında kararlı olumsuz ilişkiler olduğunu bildirmektedir. Ektomorfi ile performans arasındaki ilişki değişken olup genelde düşük olduğu bildirilmiştir. 12-17 yaş arasında mezomorfi ile performans arasındaki ilişkiler düşük olduğu belirtilmiştir. İyi ve kötü performanslar arasındaki ortalama mezomorfik farklar bu kadar belirgin değildir. Sonuç olarak bu da performans için kaslı bir yapıya sahip olmaktan daha başka faktörlerinde de gerekliliğini göstermektedir31.
Yapılan çalışmada erkeklerde deri kıvrımı kalınlığı, çevre ölçümleri ve genişlik ölçümlerindeki farklılıklar kalıtım, çevresel faktörler, kültürel ve sosyoekonomik düzey farklılıkları ile ailelerin yaşam biçimi, beslenme faktörü, bunlara bağlı olarak da bireyin büyüme ve gelişmelerinde ve vücut yapılarındaki farklılıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca bu araştırmada elde edilen bulgularla diğer çalışmalarda elde edilen bulguların farklılıklarının ölçümlerin değişik il ve bölgelerde farklı tarihlerde yapılmış olmasından ve diğer çalışmaların sporcular üzerinde yapılmış olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen sonuçların sporda yetenek seçimi ve spora yönlendirme alandaki mevcut literatüre ve normatif değerlerin oluşturulmasına, spora ve sporcuya yapılan yatırımın daha verimli ve maksimal düzeyde kalıcı olasına ve ülkemizde bu alanda gerçekleştirilen çalışmalara katkıda bulunacağı kanaatindeyiz.