HBV gibi perinatal ve horizontal yolla bulaşan viral enfeksiyonların doğurganlık çağındaki kadınlarda seroprevalansının belirlenmesi etkin korunma ve kontrol önlemlerinin alınmasında yararlı olacaktır
4. HBV taşıyan anneden yenidoğana bulaş nadiren gebelik sırasında, daha çok doğum sırasında veya doğum sonrası olabilmektedir. Anneleri HBsAg pozitif olan çocuklar, doğumda enfeksiyonu almadılarsa ilk 5 yıl içinde %40 ihtimalle enfekte olabilirler
1. Ülkemizin değişik bölgelerinde kadınların araştırıldığı çalışmalarda doğum sonrası önlemler icin gebenin serolojik açıdan değerlendirilmesi çok önemlidir. Gebe kadınların HBsAg icin taranarak; HBV'nin anneden bebeğe bulaşının önlenmesi, bebeğin doğumda hepatit B hiperimmunglobulin ve HBV aşısı yapılması toplum sağlığı için bir zorunluluktur
5.
Ülkemizde yapılan çalışmalar değerlendirildiğin de gebelerdeki HBsAg seropozitiflik oranı %1.9 ile %8.4 arasında değişmekte olup ortalama %4.4 olarak bildirilmiştir6.
Biri ve arkadaşlarının7 1996-2000 yılları arasında Ankara’da yaptığı 451 gebeyi içeren bir çalısmada HBsAg pozitiflik oranı %7 olarak bildirilmiştir7. Madendağ ve arkadaşları8 Ankara’da 2005-2007 yılları arasında yaptıkları çalışmada 90351 gebede %2.11 HBsAg pozitifliği saptamışlar. Sırmatel ve arkadaşlarının9 Gaziantep’te 1998-1999 yılları arasında Gaziantep’te yaptığı 397 gebeyi içeren bir çalısmada HBsAg pozitiflik oranı %9.3 bildirilmiştir. Yine Gaziantep’ten 2003-2005 yılları arasında yapılan bir başka çalışma da 11840 gebenin %2.1’inde HBsAg pozitifliği saptanmış10. Köksaldı ve arkadaşları11 ise Hatay’da 2009 yılında 13065 doğurganlık çağında ki kadında HBsAg prevalansı bakmışlar ve HBsAg pozitifliğini %1.6 olarak bildirmişler.
Dünyadan yapılan çalışmalara bakıldığında ise Yunanistan’dan 2005 yılında yayınlanan bir çalışmada Ioannis ve arkadaşları12 doğurganlık döneminde 13581 kadında HBV taraması yapmışlar ve HBsAg oranını %1.156 bulmuşlardır. Bu oranların çalışmaya alınan kadınların ırklarına göre değiştiğini saptamışlar. Jensen ve arkadaşlarının13 düşük endemisite bölgesinde yer alan Danimarka’da yaptıkları çalışmada 4098 gebenin 0.43’ünde HBsAg pozitif olarak saptanmıştır. Surya ve arkadaşlarının14 Endonezya’da yaptıkları 2003 yılına ait bir çalışmada 2450 gebe kadında HBsAg taranmış ve %1.9 oranında pozitiflik saptanmıştır. 10 yıl önceye ait sürveyans sonucunda saptanan HbsAg pozitiflik oranına (%2.6) göre anlamlı derecede düşme olduğu bildirilmiştir.
Bizim çalışmamızda da 5120 gebede ki HBsAg pozitiflik oranı %1.9 ile ülkemizde son 10 yılda yapılan çalışmalarla benzer olarak bulundu. Yaş grupları arasında HBsAg pozitifliği oranının en fazla 30-40 yaş grubunda olduğu saptandı (p=0.016). Literatürde de son on yıldan önce yapılan çalışmalar da HBsAg pozitiflik oranının daha yüksek olması bu grup gebelerimizin sonuçlarıyla uyumluydu. Ülkemizin çeşitli bölgelerinden yapılan yayınların irdelenmesiyle son 10 yılda ki bu sevindirici azalışta 1998 yılından bu yana aşının rutin aşı programına dahil edilmesi, toplumun eğitim ve kültürel düzeyinin yükselmesi, özellikle birinci basamak sağlık kuruluşlarında evlilik öncesi çiftler ve diğer hizmet almaya gelmiş şahıslara danışmanlık hizmetinde ki artış ve yine birinci, ikinci, üçüncü basamak sağlık kurumlarında gebe takiplerinde sağlık çalışanlarının artmış hassasiyeti ve gebe takiplerinin daha düzenli ve takipli olması etkenler arasında sayılabilir.
Sonuç olarak biz çalışmamızda HBsAg pozitiflik oranını %1.9 olarak saptadık. Bu oran literatürle uyumluydu. Gebe takiplerinde HBsAg pozitif anne adaylarının da doğacak bebeklerini korumak amacıyla bilinçlendirilerek doğum sonrası bebeğe yapılacak aşı ve immünglobulin gibi girişimlerin uygulanması artırılabilir. Ülkemizde sağlık çalışanlarında ki hassasiyet eğitim ve bilinçliliğin artması, HBsAg pozitif ergen ve gebelerin bu konudaki farkındalıklarının artırılması HBsAg pozitiflik oranını daha da azaltarak hepatit B virüsünün yol açtığı morbidite ve mortalite de önemli ölçüde azalmaya yol açacaktır.
)
