Epiploik Appendiksler (PEA) kolonun epiploik uzantıları serozal yüzeyden kaynaklanan yağ ve damarlar içeren ve 0.5 ila 5 cm uzunluğunda peritoneal yapılardır. Pedünküllü formu serbest durumdadır. PEA, epiploik apendikslerin torsiyonu veya spontan venöz trombozu sonucu oluşur
7,8.
Tetikleyici faktörler arasında bu mobil uzantıların duruş değişikliği ve/veya egzersiz ile birlikte torsiyon eğiliminde olduğu ileri sürülmektedir5,9.
PEA her yaşta görülebilir ancak 2. ila 5. dekatlar arasında ve obezlerde daha sıktır6.
Bu çalışmada da yaş ortalaması 4. ve 5. dekatlardaydı. Olguların 16’sı vücut kitle endekslerine göre fazla kilolu ve obez idi.
Olguların hemen hepsinde ani başlayan bölgesel karın ağrısı mevcuttur. PEA’in tedavisi semptomatiktir ancak, tanı konamazsa gereksiz cerrahi müdahaleler kaçınılmaz olur. Bu nedenle PEA’in erken radyolojik tanı çok önemlidir. Olguların hemen hepsi hastaneye akut başlayan lokalize karın ağrısı ile başvurmaktadır. Konservatif tedavi ile 3–7 gün içerisinde karın ağrısı iyileşmektedir7,10.
Olguların kliniğinde ateş ve laboratuvar bulgularında beyaz kan küre sayısında artış görülebilir. PEA’in insidansı bilinmemekte ancak, günümüzde akut karın ağrısı ile hastanelere gelen olgularda abdominal ÇKBT’nin yaygın kullanılması nedeniyle daha kolay tanı konulmaktadır4,8.
Bazı çalışmalarda ağrının yeri değişik yerleşimlerde, en çokta sağ veya sol alt kadranda görüldüğü belirtilmektedir. Olgular genellikle ağrının yerini tarif ederek lokalizasyonu doğru olarak işaret edebilir11,12.
Sigmoid kolon ve çekuma ait apendikslerin tutulumu muhtemelen daha büyük boyutta ve elonge olmaları nedeniyle daha sık görülmektedir13,14.
Ultrasonografide; oval ve hiperekoik lezyon şeklinde izlenir6.
PEA’nin BT bulguları tanı koydurucu nitelikte olup çok tipiktir. Kolon komşuluğunda peritona nazaran hafifçe hiperdens görünümde periferindeki rim sayesinde belirgin sınır veren oval veya yuvarlak şekilli lezyonlar şeklinde görülür. Erken safhada komşu peritonda izlenen kalınlaşma görülmektedir9,12.
Lezyonun santralinde görülen noktasal hiperdansite tromboze olmuş vene aittir. Kolon çevresindeki yağ dokusunda çizgilenmeler de görülebilmektedir1,5.
PEA tanısında MRG gerekli olmamakla birlikte peritondaki inflamatuar değişikliklerin yaygınlığını göstermede yararlı olabilir10.
Hastalığın takibi için yapılan kontrol US ve BT’de bulgular farklıklar gösterebileceği gibi çoğunlukla lezyonun boyutunda giderek azalma, inflamatuar değişikliklerde ve periton kalınlaşmasında iyileşme izlenmektedir. Lezyon alanında yağlı dokuda nadir olarak fibrozis ve kalsifikasyon oluşabilir4,10,12.
PEA’in ayırıcı tanısında; divertikülit, apandisit, akut kolesistit, omental infarkt ve jinekolojik hastalıklar sayılabilir. Apandisit, divertikülit, akut kolesistit ve jinekolojik hastalıklar klinik özellikleri, tipik lokalizasyonları ve eşlik eden radyolojik bulguları ile kolayca ayırt edilebilecek karakteristik özelliklere sahiptir13,15.
Omentum majusun primer torsiyonu veya infarktında PEA’in aksine çoğunlukla daha büyük bir kitlesel lezyonun şeklinde görülmesi tipiktir. Omentum infarktında lezyon çevresinde hiperdens görünüm bulunmamakta ve omentum infarktı çoğunlukla inen ve çıkan kolonların medialinde oluşmaktadır. PAE ise kolonun anterolateralinde yerleşme eğilimi göstermektedir5,7,10.
Sekonder epiploik apandisit (SAE) ise komşu organların divertikülit, akut apandisit, akut kolesistit gibi inflamasyonlarına sekonder gelişmekte olup PAE’de inflamasyon perikolik bölgeye sınırlı izlenirken SAE’de kolon duvarında kalınlaşma, lümende daralma, perikolik sıvı koleksiyonu, apse veya hava kabarcıklarının varlığı görülmektedir, ayrıca SAE’de PAE’den farklı olarak çok sayıda epiploik apandisit görünür hale gelmektedir16,17.
Klinik olarak tanı konması çok zor olan ancak ÇKBT bulguları ile PEA tanısını tanı koyduğumuz 21 olguyu literatür ışığında gözden geçirdik.
Sonuç olarak; PEA’te ÇKBT bulguları tanı koydurucu özelliklerdedir. Akut karın ağrısı şikâyeti ile gelen acil hastalarda, gerek radyolog ve gerekse hastayı takip eden klinisyen hekim tarafından gereksiz cerrahi müdahaleleri önlemek için PEA ayırıcı tanı da akılda tutulmalıdır.