Günlük olarak tüketilen besin öğelerinin belli aralıklarla tüketilmesi gerekmektedir. Öğünlerin arasının uzun olması neticesinde oluşan açlık veya çok kısa zaman aralıkları ile öğünler yapılması vücuttaki metabolizmayı ve enerjinin dengesini bozmaktadır. Bunu önlemek için günlük dört-beş saat aralıklarla üç ana öğün tüketilmelidir. Yapılacak olan ara öğünlerle acıkma ve ana öğünde fazla beslenme engellenir
8. Sekreterlerin %82.5’i günde üç ana öğün, %43.8’i ise üç ara öğün tükettiğini belirtmiştir. Araştırma grubundaki sekreterlerin büyük bir kısmı düzenli ana öğün tüketmesine rağmen ara öğün tüketenlerin oranı düşüktür. Bu durum sekreterlerin çalışma ortamlarının hastane olması nedeniyle ara öğün yapmaya fırsat tanımaması nedeniyle olabilir.
Araştırma grubuna ana öğün atlama durumları incelendiğinde; %48.2’si bazen atladığını, %17.5’i genellikle atladığını, atlanılan öğün ise %33.6’sında öğle, %21.2’sinde sabah olduğu belirtilmiştir. Benzer şekilde sağlık çalışanlarında yapılan bir araştırmada %74.5’inin öğün atladığı, en fazla öğle öğününün atlandığı saptanmıştır 12. Çalışmamızla uyumlu olarak öğrencilerin beslenme alışkanlıklarının incelendiği bir araştırmada en fazla atlanan öğün kahvaltı ve öğle olarak ifade edilmiştir 13. Çalışmamızdaki grubun en fazla öğün atlama nedeni olarak %55.56’sı “canım istemiyor” şeklinde ifade edilmiştir. Benzer şekilde farklı çalışmalarda da öğün atlama nedenlerinin en sık nedeni canım istemiyor/iştahsızlık şeklinde belirtilmiştir 14,15.
Araştırma grubumuzun yaklaşık üçte ikisi akşam yemeğini ayda 1-5 gün arası, beşte biri ise akşam yemeğini 6-10 gün arası dışarıdan yediğini ifade etmiştir. Ev dışında yemek yeme nedenlerinin incelendiği çalışmalarda eşlerin ikisinin de çalışıyor olması, çalışma koşullarının değişmesi ve yemek yapacak zaman olmaması olarak tespit edilmiştir 16,17. Çalışma hayatının yoğunluğu ve uzun süren mesailer nedeniyle bireylerin akşam yemeği hazırlamaya fırsat bulamaması nedeniyle çalışma grubunda bu öğünü ev dışında hazırlanan yemeklerle yapmasına neden olabilir. Sekreterlerin çalışma saatlerinin azaltılması ile akşam yemeğini hazırlamak için ortaya çıkan zaman sorununu ortadan kaldırabilir.
DSÖ nün 2016 yılında yayınladığı bir çalışmada; küresel olarak 18 yaş ve üzerindeki yetişkinlerin %39'unun fazla kilolu olduğu bulunmuştur 5. Çalışma grubumuzun %38.7’si fazla kilolu saptanmıştır. Masa başında çalışan bir grupta yapılan araştırmada çalışma grubunun %42.6’sının fazla kilolu olduğu saptanmıştır 18. Akademik ve idari personelin BKİ değerlerinin karşılaştırıldığı bir çalışmada idari personelin BKİ değerleri daha yüksek bulunmuştur 19. Çalışma koşulları ve gün içerisindeki hareketsizliğin BKİ değeri üzerinde etkili faktörlerden biri olduğu düşünülebilir.
Çalışma grubundaki sekreterlerin yaklaşık üçte biri fiziksel olarak aktif değil, yarısı da fiziksel olarak düşük aktivitede bulunmuştur. COVİD-19 döneminde ev karantinası olan bireylerin yarısının fiziksel olarak inaktif olduğu, yetişkinler üzerinde yapılan başka bir çalışmada da %41.8’in fiziksel olarak aktif olmadığı saptanmıştır 20,21. Düzenli fiziksel aktivite ile kalp hastalıkları, inme, diyabet ve çeşitli kanserlerin önlenmesini ve kontrol altında tutulmasını sağlar 22,23. Bu nedenle masa başında çalışan bireyler için çalışma saatleri arasında molalar planlanmalı bu süreçlerde de fiziksel olarak aktif olmaları önerilmelidir.
Çalışma grubundaki sekreterlerin büyük bir kısmı DÇS’undan beş puan almıştır. Besin çeşitliliği, farklı gruplardaki besinlerin vücuda alınmasını ifade eder. Besin çeşitliliğinin arttırılmasıyla vücut için gerekli besin ögelerinin tüm özelliklerinden faydalanılmış olur 6. Sekreterlerde kullandıkları bilgisayar programları sayesinde eklenecek görsellerle sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirilmeli sağlanabilir.
Araştırma grubumuzun BKİ arttıkça fiziksel aktivite düzeyinin azaldığı bulunmuştur. Çalışmamızla benzer şekilde ülkemizde ve yurtdışında uyumlu sonuçlar elde edilmiştir 24-26. Ek olarak çeşitli gruplardaki araştırmalarda yüksek fiziksel aktivite ile düşük vücut yağ oranının elde edildiği ve belirgin kilo verildiği görülmüştür 27,28. Düzenli fiziksel aktivite sayesinde vücuda alınan fazla miktarda enerji ile oluşan obezite engellenebilir. Sekreterlerin DÇS arttıkça BKİ’nin azaldığı saptanmıştır. Araştırma bulgularımıza uyumlu olarak doğru beslenme ve obezite arasında ters yönde, doğru beslenme ve fiziksel aktivite arasında ise aynı yönde ilişki olduğu gösterilmiştir 29. Diyetteki besin çeşitliliğinin arttırılarak uygun porsiyonlarda olmasıyla BKİ azalmasına katkı sunabilir.
)
)
)
)
